غزه، فلسطین، گزارشی از شرایط محاصره و توریسم
  •  

17 شهریور 1398
Author :  
یهودیان در غزه

نمی دانم [1] خدا با سرزمین فلسطین و مردمش چه سرّ و اسراری دارد، که از بس برای آنان پیامبر اعزام کرد، باید آنرا سرزمین انبیا، و مردمانش را نازپروردگان خدا نامید. سرزمین داوود، سلیمان، اسراییل، اسماعیل، اسحاق، یحیی، عیسی، موسی، یوسف و... ده ها پیامبری که طبق گفته قرآن، تورات و انجیل، خداوند بر این سرزمین فرستاد، تا هوای مردمش را بیش از تمام مردم کره زمین داشته باشد، و انگار در هر نقطه آن راه هایی به آسمان بوده، تا بین آسمان و زمین، همواره پیام رد و بدل شده، و ارتباط هیچگاه قطع نباشد.

اما در کنار این همه لطف و لطافت، در این سرزمین همواره جوی خون نیز جاری بوده، و انگار حالا حالاها خواهد بود، پای برج و باروی شهرهای این منطقه مقدس، آنقدر خون از مسیحیان، مسلمانان، یهودیان و صاحبان اصلی آن، یعنی فلسطینیان ریخته شده است، که باید آن را سرزمین فتنه و خون نامید؛ روندی بی پایان، چرا که در همین حال هم، باز این سرزمین آبستن خون های بزرگ دیگر است، و انگار اکنون نوبت یهود و مسلمان است که بر این سرزمین چنگ انداخته رجزخوانی خون به پا کنند، و همواره کسانی در کمین دیگری باشند، تا باز سرزمین انبیای خود را از دیگری باز پس گیرند، و باز دشت ها و کوه هایش را با خون ما انسان ها شستشو دهند، و این دور باطل تسلط و خون را پایانی نباشد.

این روزها مدعی دست به نقد این سرزمین، در بکش بکش های بی پایان تاریخی خون و تجاوز، فلسطینیانی هستند، که اکنون در چنبره زر و زور و تزویر مهاجرانی از اروپا، امریکا، آسیا و افریقا، گرفتار آمده اند، کسانی که به نام سرزمین موعود یهود، سیل وار آمدند، تا ساکنان ساکن را بی سکون و بی وطن و آواره کرده، و از شهر و دیار خود بیرون کنند؛

هرچند بر این مهاجران نیز نمی توان خرده گرفت، چرا که وقتی پای مذهب و حکم مذهبی پیش کشیده می شود عقل کور شده و انسان به برده حکم تبدیل می شود، از این رو آنان نیز خود بازیچه آیاتی در تورات موسای خودند، که فلسطین را سرزمین موعود اعلام و علمای یهود که در بوق های خود یک تاریخ بر اجرای حکم خدا دمیده اند، و آنقدر بر منابر از ثواب تسخیر این سرزمین گفتند و می گویند، تا خون ها را در مایه مذهب مخلوط، و در رگ های رهروان خود، برای گرفتن این سرزمین به جوشش در آورند، و آماده آفریدن هر تجاوز و ظلمی نمایند.

قصه ایی که پیش از این تکرار شد و موج صلیبی ها را برای حاکمیت بر بیت المقدس ترغیب و تشویق کرد، تا بیایند و جنایت های باور نکردنی بیافرینند، آنان نیز با شعار جهاد در راه حفظ سرزمین موعود، چون یهود، به جنایت آلوده شدند، و یا در مقابل، مسلمانان را برای تسخیر "قبله اول" به قیام وادارند، که این دور باطل خون را پایانی نباشد، و اکنون یهود را برای سلطه بر سرزمین موعود به جنایت تشویق می کنند، در حالی که در همان حال دیگرانی قصد خون آنان را کرده،آماده انتقامند.

و این سلسله خون و خونریزی بی پایان و تاریخی، در هر زمانی، دیگری را به جنایت های جدید و نو فرا می خواند و انگار خواهد خواند، تا به نام مذهب و اوامر مذهبی، نبرد بر سر سرزمین های دست به دست شونده، همواره زنده و مداوم باشد، و هجوم ها ادامه یابد، و حکایت خونریزی ما انسان ها، در غیاب انسانیت تداوم داشته، و این، او را از آن سرزمین بیرون کند، و کسانی نیز در پی آنها بیایند و به تکرار این آوارگی ها و خون ادامه دهند و سلسله خون و جنایت را پایانی نباشد،

تا شاید روزی همه به خود آییم، و این سرزمین فلسطین را که به حق باید آن را سرزمین فتنه های بزرگ بین المللی و بین الادیانی اعلام کرد، را از انحصار مذاهب، به تنهایی خارج، و به صاحبان اصلی آن استرداد کرده، تا بی وطن نباشند و یا مشکل را آنگونه که امام موسی صدر [2] آنرا تشخیص داد و درمانش را معرفی کرد، حل نمود، همانگونه که این فرد تقوا پیشه و متفکر، در خطبه ایی به تاریخ 18 فوریه ۱۹۷۵ در کلیسای کبوشیین بیروت اعلام کرد که :

"ادیان همه یکی بودند و قرار بود در خدمتِ انسان باشند؛ جنگ‌ها و دعواها از روزی آغاز شد که هر یک از دین‌ها به جای اینکه به انسان خدمت کند، خدمتگزارِ خویش شد و انسان را فراموش کردند". [3]

گزارشی که در پیش است توسط یک گروه سه نفره از غزه تهیه شده و حاوی گزارشی مختصر از درون این منطقه خشونت زده است، و شرایطی که نزدیک دو میلیون فلسطینی در این باریکه تنگ دچارش هستند، با عینکی متفاوت نگاه می کند، باریکه ایی که در محاصره مصر و اسراییل گرفتار آمده و آنان هر که را هر وقت بخواهند به این جزیره خشم و خشونت راه می دهند و یا نمی دهند :

 

آنچه توریست ها ممکن است در در غزه مشاهده کند، اگر اجازه ورود یابند [4]

نویسنده [5] : دانیل استرین [6]

یافتن راهنمای تور در غزه امر ساده ایی نیست. حتی تلاش کارکنان وزارت توریسم دولت محلی، که به طرز جالبی از دهه 1990 هنوز باقی و استوارند، برای معرفی یک راهنمای حرفه ایی به توصیه و معرفی فردی انجامید که در طول 20 سال قبل هدایت توری را عهده دار نبوده است.

ایمن حسونا راضی به نظر می رسید که یک روز گرم را در کت و شلوار رسمی طی کند، و به نشان دادن مناطق تاریخی، بازارهای رنگارنگ، و به خوردن ماهی کباب در شهر خود غزه بگذراند، که این موارد در بین دیگر موارد خارق العاده ایی است که حقایق منطقه غزه است، و بیشتر مردم جهان نمی توانند این موارد را تجربه کنند.

منطقه غزه به عنوان چهار راه ارتباط اعراب با اروپایی ها بوده است، که در سال های اخیر به عنوان یک جاذبه برای بازدید کنندگان بین المللی برای کشف سرزمین مقدس به شمار می رود. امروز این کناره تنگ در ساحل مدیترانه به عنوان یکی از ایزوله شده ترین و منزوی ترین مکان های جهانی در روی کره زمین است.

از موقعی که گروه مسلح حماس از سال 2007 قدرت را  در این منطقه به دست گرفت، حماس و اسراییل سه بار به جنگ با همدیگر پرداخته اند، و همسایه های غزه، مصر و اسراییل محاصره ایی را به غزه تحمیل کردند، که باعث کمبود کالا، کاهش تجارت در این منطقه و عدم حضور بازدیدکنندگان غزه شد. اسراییل به فعالین ارائه کننده کمک های بین المللی، روزنامه نگاران و دیپلمات ها اجازه داد تا به این منطقه بروند، ولی به توریست ها اجازه حضور نمی دهد.

مقامات اسراییلی مدعی اند که این محدود سازی ها، برای مقابله با حماس، و ضروریست. اما فلسطینی ها این محاصره را تنبیه جمعی که به دو میلیون افراد مقیم غزه ارزیابی می کنند، که قطع برق، کمبود آب آشامیدنی و فروپاشی اقتصادی منطقه در پی دارد.

وب سایت کمپانی راهنمای توریسم [7] توصیه دارد که "حتی اگر ورود به غزه ممکن هم باشد، سفر به این منطقه توصیه نمی شود". مشاور کاخ سفید جرارد کوشنر[8] برنامه را برای راه اندازی صنعت توریسم غزه پیشنهاد داده است، اما برای نقطه زمانی کنونی، اجرا شدن آن یک رویا تلقی می شود، و این در صورتی اجرایی خواهد شد، که موافقتنامه فلسطینی و اسراییلی به سرانجام برسد.

این تیم (NPR) (که این گزارش حاصل این سفر این تیم است)، یک روزنامه نگار امریکایی، و یک روزنامه نگار فلسطینی مقیم غزه در جستجوی غزه دیگری اند، که خالی از خشونت و مصیبت، آنطور که معمولا در نوشته ها دیده می شود، را به تصویر بکشند، این دو با هم به همراه آقای حسونا (راهنمای تور اهل غزه) به دنبال بازیابی راه هایی هستند، که توریسم در غزه بر مبنای آن پا گیرد، قبل از این که قفل کنونی ورود به غزه باز شود.

همچنان که در حال رانندگی به سمت موقعیت های توریستی در غزه هستیم، چشمان ما نیز در حال گذر از کنار پایگاه آموزش نظامی حماس است، که به دنبال حملات هوایی اسراییل ویران شده است، انبارهای مواد ذخیره شده غذایی سازمان ملل، برای فقرا، و مردان جوانی که در جمع های محدود با هم نشسته اند، و در منطقه ایی گرفتار آمده اند، که کمبود شغل وجود دارد و لذا آینده ایی سیاه دارند. حسونا، که باستان شناسی را در دانشگاه اسلامی غزه تدرس می کند، به نظر می رسد توجهی به اطراف ندارد. او بر روی مواردی ثابت و فیکس شده، که شما  قادر به دیدن آن نیستید، خرابه های بندر باستانی غزه، که در شن های ساحل فرو رفته اند.

 حسونا می گوید، "غزه چهره دومی هم دارد، چهره فرهنگی، چهره توریستی، ما می خواهیم که دروازه های غزه برای مردم و جهان باز باشد. چیزهای زیادی برای دیدن در غزه وجود دارد."

ویرانه های باستانی و تاریخی غزه افتخارات تاریخی آن منطقه را به یاد می آورد، که مقداری از آن، در یک نمایشگاه کوچک در قصر پاشا به نمایش در آمده است. قصر پاشا توسط سلطان سلسله حاکمان مملوک در قرن سیزدهم میلادی ساخته شده و در دوره عثمانی تکمیل و مورد استفاده بوده است، و ناپلئون بناپارت، نیز بیان داشته است که چند شبی را در این قصر گذرانده است.

در بین عتیقه ها به نمایش گذاشته شده، دو ظرف سرامیکی بلند هست که به قرن سوم تا هفتم  میلادی باز می گردد، که روی کشتی ها بر پهنه دریای مدیترانه ظرف حمل شراب و روغن زیتون بوده است.

حسونا، عنوان می دارد که : " من وقتی به این ظرف ها نگاه می کنم، مرا به زندگی در هزاران سال قبل بر می گرداند. غزه در آن روزها در صلح و آرامش بود، و در موقعیت اقتصادی خوبی در این دوره قرار داشت".

 

قسمت قدیمی شهر و مغازه عتیقه فروشی

در بین قفس های خرگوش ها، بسته های بزرگ سبزیجات در بازار زاویه [9] غزه، که وقتی این منطقه به روی جهانیان باز بود، همچون یک معبد به نظر می رسید. سالم الریاس گرداننده مغازه عتیقه فروشی است که از سی سال قبل آنرا می چرخاند. مغازه کوچکی که با ثروت گرد و خاک گرفته اش تزیین شده است، از کتاب های انگلیسی و نقشه های قدیمی فلسطین، تا سکه های قدیمی، و ظروف کوچک مسی همسا [10] که به شکل دست، شکل داده شده تا چشم های شیطانی را از شما دور کنند.

داخل مغازه، آقای الریاس کارت پستالی را به ما فروخت که آنرا "آخرین کارت پستال در غزه" قلمداد می کرد. اشیا تاریخ گذشته ایی که مربوط به زمان های متفاوتی بود، به همراه کارت پستال هایی از قایق های ماهیگیری، و خانم های پوشیده ایی که به فروش کوزه ها مشغولند. این کارت پستال ها به وسیله کمپانی اسراییلی پالفوت [11] در سال 1967 به چاپ رسیده اند، سالی که اسراییل این منطقه را در جنگ شش روزه از مصر گرفت، و تسخیر کرد، و توریست های اسراییلی و بین المللی شروع به دیدار و خرید از این منطقه کردند. الریاس از این روزها می گوید که "توریست های زیادی در این خیابان به این مغازه مراجعه می کردند، فرانسوی ها، ایتالیایی ها، انگلیسی ها، امریکایی ها"

در دهه 1990 بود که حاکمیت مقامات دولت فلسطینی شکل گرفت، یک فرودگاه در غزه ساخته شد، که امید زیادی برای صلح در این منطقه بود. بعد حوادث خونبار دهه 2000 به وجود آمد، خیزش فلسطینیان و حملات متقابل اسراییلی. بعد از حمله خونبار فلسطینیان، اسراییل باند تازه ساز این فرودگاه را بمباران کرد، در سال 2005 اسراییل از غزه خارج شد، در سال 2006 جنبش حماس انتخابات مجلس فلسطین را برد، و یک سال بعد رقیب خود جنش فتح را از غزه اخراج و کنترل اوضاع غزه را جنبش حماس بدست گرفت.

این روزها آقای الریاس به خرید وسایل زندگی فلسطینیانی مشغول است که برای مهاجرت و خلاصی از اوضاع غم انگیز غزه اقدام می کنند.

معابد ، مساجد، کلیساها

چند قدمی که در میان خیابان ها در منطقه قدیمی شهر غزه قدم بزنید، میراث غنی مذهبی شهر غزه نمایان می شود، ساختمان کوچکی که گفته می شود مقبره سامسون [12] است که در تورات از او نام برده شده است؛ و مقبره گنبد داری که گفته می شود محل استراحت هاشم  فرزند عبدالمناف، جد محمد پیامبر بوده است.

در نزدیکی آن مسجد عمری قرار دارد، که در رنگ های آبی غرق می باشد، که این مسجد به عنوان قدیمی ترین نیایشگاه مسلمانان در غزه هنوز مورد استفاده قرار می گیرد. ساختار معماری این مسجد روشن کننده این مطلب است، که قبل از این که به عنوان مسجد استفاده شود یک کلیسای مربوط به صلیبی ها بوده است.

این روزها کلیساهایی در اطراف غزه وجود دارد که به جامعه کوچک مسیحیان آن تعلق دارد، و در کنار آن معابدی نیز به جامعه تاریخی یهود تعلق داشته است، که تا سال 1929 در این منطقه موجودیت داشتند، و دچار فعالیت های خشونت بار شدند.

 

حمام ساماریتن

در امتداد خیابان مسجد عمری،  حمام ساماریتن [13] قرار دارد، تنها حمام نوع ترکی فعال در غزه است، این حمام در اصل توسط اعضای مذهب باستانی ساماریتن بنا شده است، که حاکم سلسله مملوک در غزه، آن را بازسازی و در سال 1320 میلادی دوباره آنرا راه اندازی کرد.

این روزها، ساعات متفاوت و جداگانه ایی برای زنان و مردان مقرر شده است، که خود را در حوض های سنگ مرمر غرق در آب سرد و گرم کنند، و در بخار کنترل شده در فضای حمام، خود را با روغن زیتون چرب کرده و لذت ببرند.

کافه بیت سیتّی [14]

عاطف سلما [15] کاریکاتوریست و نویسنده مشهور غزه، یک ساختمان قدیمی را به کافه - رستوران تبدیل کرده، که به آن بیت سیتی گفته می شود، که در عربی به "خانه مادر بزرگ من" ترجمه می شود. این مکان سه طبقه در کوچه های تنگ شهر قدیم غزه به سال 2017 بازگشایی شد، که نسیمی از میراث فرهنگی فلسطینیان به شمار می رود.

اطراف آن پوشیده شده از قفس پرندگان و گیاهان رونده ایی است، که از دیوارهای این کافه - رستوران بالا رفته اند، در این رستوران غذاهای سنتی فلسطینی را عرضه می کند، صبحانه آن مربا و یک نان صاف کوچک با پنیر و ادویه های زعتر [16] می باشد. شامگاه پنجشنبه ، این کافه - رستوران میزبان مشتریان جوان، برای شام بود، به همراه قلیان و موسیقی زنده عربی.

سلما مالک کافه - رستوران لباس یک دست سفید پوشیده بود، که از شهر سن پترزبورگ روسیه خریده است، جایی که در آن تحصیلات خود را به پایان رسانده بود، او فردی است که دنیا را گشت و گذار کرده و دیده است، جاهایی که دوستانش به آنجا مهاجرت کرده اند، اما او اصرار دارد که در غزه بماند، و کافه اش را باز نگهدارد. سلما می گوید: "چرا نباید در غزه سرمایه گذاری کرد؟ غزه خانه پدری ماست. من عاشق غزه هستم، من غزه را ترک نخواهم کرد."

هتل مطاف

این بوتیک هتل 34 اتاقه با دید به دریا، در پس نام خود کلمه موزه دارد، چرا که صاحب آن کلکسیون شخصی از عتیقه های غزه را در خود جمع کرده، که در لابی هتل به نمایش گذاشته شده است. هتل المطاف به خودی خود، یک موزه، و با یک سالن پذیرش مسافر عالی در طبقه همکف، با مجموعه ایی از طرح های معماری غزه، که ساخته شده از کاشی های رنگی است، سنگ هایی به رنگ قهوه ایی روشن که از خانه های قدیمی غزه جمع آوری شده اند. اتاق در این هتل از صد دلار در یک شب آغاز می شود، و با طرح عربی و سنتی تجهیز شده است.

در کنار ساحل السلام رستوران ماهی کباب ابو حصیرا، با یک پنجره بزرگ رو به دریای مدیترانه، به اهالی محل ماهی کباب عرضه می دارد، که با فلفل تند، پیاز، لیموی تازه، جعفری و گوجه مزه دار شده است، یا میگو زیبدیه [17]، سیب زمینی سرخ شده که در غزه در ظروف سنگی زیبدیه پخته می شود، ظروفی که در کارخانه ایی در همین غزه ساخته می شوند،

غذاهای خاصی هم در کنارش سرو می شود، دگا قزاویه [18] یا همان سالاد غزه [19] که پوره سیب زمینی، کدو که با پودر فلفل تند در هاون کوبیده شده و کرفس تهیه می شود و در روغن زیتون غرق شده است. قدرا [20] برنج معطر به ادویه، و گوشت پخته شده در ظروف زیبدیه برای ساعت ها،از جمله دیگر مخلفات است.

حسونا معمولا گروه های تور را به اینجا می آورد تا سفر خود به غزه را در این مکان به پایان برسانند.

در کنار یک میز غذاخوری طولانی و رو به دریا، این مسئول هدایت تور، با تراژدی که بر سرزمینش رفته است، تور را این چنین به پایان می برد، و عنوان می دارد که حتی اگر این سرزمین به روی توریست ها باز هم شود، باز او قادر نیست که امنیت توریست ها را تضمین نماید، تا به دیدن میراث فرهنگی غزه، آنان را ببرد.

Click to enlarge image Gaza  (1).jpg

خانواده ها و دوستان اوقات خود را در کنار سواحل غزه لذت می برند، اسراییل به فعالین کمک های بین المللی، روزنامه نگاران و دیپلمات ها اجازه ورود می دهد، اما ورود توریست ها ممنوع است. عکاس خلیل همراه از AP عکس برای NPR

[1] - مقدمه سایت یادداشت های بی مخاطب بر ترجمه این مقاله

[2] - امام موسی صدر رهبر مترقی و متفکر شیعیان لبنان، که 41 سال قبل در نهم شهریور ماه، در حالی که دنیای پر فتنه اسلام، در عصر حاضر به تفکر عالی و مشارکتجوی انسانی او بسیار نیازمند بود، در لیبی ربوده شد، تا با نابودی رژیم قذافی، راز این ربایش هم همچنان سر به مهر بماند و از سرنوشت این مرد متفکر، که تفکرش می تواند، نسخه درمانگر دردهای جامعه جنگ زده ما باشد، تاکنون اطلاعی بدست نیاید و جنایتکاران و فتنه جویان همچنان در سکوت این جنایت عظیم خود، در حق صلح و اصلاح امور مردم منطقه بمانند.

[3] - منبع مقاله  " سید صالح حکیم: گفتگوی دینی بدون گفتگوی انسانی به جایی نمی‌رسد" 31 Aug 2019  "  نوشته محمد جواد اکبرین

[4] - Here's What Tourists Might See If They Were Allowed To Visit Gaza

[5] - منبع : https://www.npr.org/2019/08/08/748661511/heres-what-tourists-might-see-if-they-were-allowed-to-visit-gaza?utm_medium=sundayedition.ads.20190825.421.2&utm_source=email&utm_content=article&utm_campaign=10-for-today---4.0-styling     

[6] - مورخ August 8, 2019  DANIEL ESTRIN 

[7] - the Lonely Planet travel guide

[8] - Jared Kushner

[9] - Zawiyeh

[10] - hamsa

[11] - Palphot

[12] - Samson

[13] - Samaritan یک شاخه از یهود، اجتماع سامری، سامری ها اکنون در نابلس و کرانه باختری متمرکز شده اند.

[14] - Beit Sitti

[15] - Atef Salama

[16] - za'atar

[17] - shrimp zibdiyeh

[18] - Dagga Ghazawiyeh

[19] - Gaza salad

[20] - Qedra

به اشتراک بگذارید

Submit to DeliciousSubmit to DiggSubmit to FacebookSubmit to StumbleuponSubmit to TechnoratiSubmit to TwitterSubmit to LinkedIn
 مصطفی مصطفوی

پست الکترونیکی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

دیدگاه

چون شر پدید آمد و بر دست و پای بشر بند زد، و او را به غارت و زندان ظالمانه خود برد، اندیشه نیز بعنوان راهور راه آزادگی، آفریده شد، تا فارغ از تمام بندها، در بالاترین قله های ممکن آسمانیِ آگاهی و معرفت سیر کند، و ره توشه ایی از مهر و انسانیت را فرود آورد. انسان هایی بدین نور دست یافتند، که از ذهن خود زنجیر برداشتند، تا بدون لکنت، و یا کندن از زمین، و مردن، بدین فضای روشنی والا دست یافته، و ره توشه آورند.