عموما در مراسم عزا و ختمی اگر شرکت کنم، چنانچه مداحان، مجریان مراسم، بلندگوها و دستگاه های صوتی قوی در مساجد دمی اجازه دهند، تا تمرکزی نمایم، بر معانی آیاتی متمرکز خواهم شد که سهم و روزی من از آن مراسم برای تلاوت است، در مراسم یادبود سالمرگ یکی از آشنایان، آیاتی از سوره بقره، که آیات 62 و 79 آن سوره به نظرم برجسته آمد، سهم من شد، که در آیه 62 آن چنین آمده است که : «کسانی که ایمان آورده‏اند، و کسانی که به آیین یهود، مسیح، ستاره پرستان (صابئان)، هرکس که به خدا و روز رستاخیز ایمان داشته باشد و کار نیکی انجام دهد پاداش آن‏ها نزد پروردگارشان است و بر آن‏ها ترس و اندوهی نیست.»[1]

تکیه این آیه بر "کار نیک"، و اینکه مهمترین رکن ایمان، "توحید و معاد"، [2] است، و اینکه آن را از بنیادی ترین ها اعلام می کند، بسیار مهم است. شاید در ذهن بشر از خلقت تاکنون جستجو برای یافتن خدا (توحید)، از باستانی ترین ذهنیت هاست و خواهد بود که همین امر به ایجاد ادیان مختلف در طول تاریخ انجامید و خداوند نیز این ایمان را به رسمیت شناخته و اجر اقدام نیک مومنین بدین راه را نزد خود محفوظ می داند،

رکن دیگر اعتقاد به معاد است که گاه انسان در پرتو اعتقاد به چنین اصلی است که دلش به آینده محکم می شود که در مقابل ظلم بتواند، تاب آورده و خود را نبازد، چرا که برخی چنان ظلم های بزرگی در حق دیگران مرتکب می شوند که هرگز در این دنیا قابل جبران نیست، و نخواهد بود، و این تنها وجود معاد، و وجود قاضی دادگاهی به نام خداوندگار بزرگ و بی همتاست که می تواند دل انسان را به آینده ایی چنین آرام کند که برخی به سزای عمل خود خواهند رسید، وگرنه واقعا گاه تحمل این دنیا غیر ممکن می شود.

انسان هایی که بر اریکه قدرت محدود می نشینند و ظلم شان فریاد را از دل خلقی بر آسمان بلند می کند و انسان بیدفاع، دادرسی نمی یابد و در چنین هنگامه بیداد، این معاد است که دل انسان را آرام می کند که چنان گلوگاهی هست که گلوی ظالمین را بفشارد و باعث آرامش دل مومنین گردد و اینچنین معاد زندگی را در سایه ناملایمات قابل تحمل خواهد کرد.

آیه 79 این سوره هم تکان دهنده است که می فرماید :  "پس واى بر کسانى که مطالبى را با دست خود مى ‏نویسند، سپس مى‏ گویند: این از طرف خداست، تا به آن بهاى اندکى بستانند، پس واى بر آنها از آنچه دست‏ هایشان نوشت و واى بر آنها از آنچه (از این راه) به دست مى آورند!" [3]

تاریخ بشر، با تاریخ پا گرفتن "بازار دین" و نقش گیری"دین فروشان" در زندگی بشر، همزمان و هم تاریخ است، و همواره در طول تاریخ کسانی بوده اند که به مخلوقات خدا، بر زمین ظلم و جور روا داشته و دین فروشی کرده اند، تا متاع دنیای خود را با وسیله قرار دادن دین و خدا، تامین نمایند، و چهارپایه کرسی قدرت خود را بر بسترهای مذهبی نهاده و این دو را به یکباره سوار بر شانه های نحیف بندگان خدا کرده، تا آنان این دو را با هم در رنج و مظلومیت حمل نمایند، و از آن طریق برای خود، گروه و طایفه خود، کسب قدرت و ثروت نموده، دنیای خود را آباد کنند، و حال و روز دنیا و اهلش را به حال نزار و رنج فرو برند، و خداوند در این آیه به آنان هشدار می دهد که چه در انتظارشان خواهد بود.

[1] -  ِانَّ الّذینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هادُوا وَالنَّصاری وَالصّابِئینَ مَنْ آمَنَ بِاللهِ وَالْیَومِ الاعلیها السلام‏خر وَعَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ اگجْرهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلا خَوف عَلَیْهِمْ وَلا هُمْ یَحْزَنُون.

[2] - این یعنی اصول دین بر دو، توحید و معاد، و دایره مومنین و اهل هدایت بسیار گسترده خواهد شد.

[3] - فَوَیْلٌ لِّلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتَبَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِندِ اللَّهِ لِیَشْتَرُواْ بِهِ ثَمَناً قَلِیلاً فَوَیْلٌ لَّهُمْ مِّمَّا کَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَوْیْلٌ لَهُمْ مِّمَّا یَکْسِبُونَ‏